معرفی کتاب/ گونهشناسی اندیشه منجی موعود در ادیان
به گزارش انجمن رهپویان هدایت، بررسی پژوهشی مصادیق و مفاهیم مختلف اندیشه موعودگرایی و موعود در ادیان یهودیت، مسیحیت، زرتشت و اسلام و فرقههای مختلف اهل سنت و شیعه و بودایی، موضوع کتاب "گونهشناسی اندیشه منجی موعود در ادیان" را تشکیل میدهد.
در مقاله های این کتاب، نویسندگان به دنبال پاسخ به این سؤال اساسی هستند که آیا همه مصادیق اندیشه منجی موعود در ادیان و ملل مختلف جهان، همسو با آرمانهای موعودگرایانه اسلام و تشیع ارزیابی میشوند و یا اینکه همه موعودباوریها در ادیان مختلف به یک گونهاند؟ و آیا میشود موعود همه ادیان را مهدی موعود مورد قبول و اعتقاد تشیع دانست؟
در این راستا مقالات متعددی در مورد گونهشناسی اندیشه منجی موعود در آیینهای زرتشتی، هندو، بودا، ادیان چینی، یهودیت، مسیحیت، سنت نبوی، اسلام، مذاهب اهل سنت، تشیع، عرفان و تصوف اسلامی ارائه شده که در هر یک از این آنها مفاهیم و مصادیق مختلف منجی موعود و مهدویت مورد بحث و بررسی قرار گرفته و دیدگاههای مختلف بزرگان مذاهب و ادیان در این زمینه منعکس شده است.
مقدمة کتاب "گونهشناسی اندیشه منجی موعود در ادیان" با عنوان "کلیاتی دربارة اندیشة منجی موعود" به قلم علی موحدیان عطار، بدون توجه به یک دین خاص گونههایی را که میتوان در مطالعة این اندیشه میان ادیان مختلف در نظر گرفت، برمیشمرد.
علاوه بر این مقدمه، کتاب دوازده فصل و یک نتیجهگیری دارد که در هرکدام از آنها این گونهها از زاویة نگاه دین یا مذهبی خاص بررسی میشود. این فصلها و نویسندگان آنها بهشرح زیر هستند:
گونهشناسی اندیشة منجی موعود در آیین زرتشتی (سیدسعید منتظری، مصطفی فرهودی)
گونهشناسی اندیشة منجی موعود در آیین هندو (صادق ابوطالبی)
گونهشناسی اندیشة منجی موعود در آیین بودا (ابولقاسم جعفری)
گونهشناسی اندیشة منجی موعود در ادیان چینی(محمدعلی رستمیان)
گونهشناسی اندیشة منجی موعود در یهودیت (اسدالله آژیر)
گونهشناسی اندیشة منجی موعود در مسیحیت (مهراب صادقنیا)
گونهشناسی اندیشة منجی موعود در قرآن و سنت نبوی (محمدحسن محمدیمظفر)
بازتاب مهدویت در تاریخ سیاسی اسلام (مهدی فرمانیان)
گونهشناسی اندیشة منجی موعود در مذاهب اهل سنت (مهدی فرمانیان)
گونهشناسی اندیشة منجی موعود در عرفان و تصوف اسلامی (محمد نصیری)
گونهشناسی اندیشة منجی موعود تشیع (محمد جاودان)
جوهرة مهدویت (علی موحدیانعطار)
نتایج (علی موحدیانعطار)
یکی از نتایج حاصل از مقالات این است که هر دین و آئینی به نحوی به ظهور منجی جهانی باور دارد. اندیشه موعودباوری در ادیان مختلف مبتنی بر اندیشه نجات است و اندک ادیان و مذاهبی را میتوان یافت که نسبت به این موضوع بیتفاوت باشند.
نتیجه دیگری که از مقالات ارائه شده در زمینه اندیشه منجی موعود میتوان گرفت آن است که موعود باوری، اندیشهای ماهیتاً واحد و یا اندیشههایی اساساً متباین است و نقاط مشترک و متمایز فراوانی را میتوان در این زمینه استخراج کرد.
میتوان گفت، نقاط مشترک میان مصادیق مختلف اندیشه منجی موعود در ادیان، از اهمیت جوهریتری نسبت به وجوه تمایز میان آنها برخوردار بوده و در میان مصادیق و مفاهیم مختلف ارائه شده در مورد اندیشه موعودباوری، دخالت خداوند متعال در زمین، سرنوشت بشر، آینده جهان و ختم به خیر شدن اوضاع آن کاملاً محسوس است.
یگانه یا چندگانه بودن موعود ادیان، خاستگاه موعودباوری، مثبت یا منفی بودن اندیشه موعودباوری، کارکردهای اندیشه موعود جهانی، رابطه موعود باوری با مسأله جهانی شدن و رابطه آن با صلح یا جنگ جهانی را میتوان از این مباحث استخراج کرد.