کشیش آمریکایی قصاب مردم ارومیه + تصاویر و مستند " خاطرات خانه متروک"
ای عیسی مسیح اگر در آسمان خدایی نظر به شهر ارومیه کن و ببین این جانوران که خود را به تو بسته و از تعالیم تو هیچ نمی‌دانند چطور آبروی تو را می‌برند خدایا بلایی نازل نما و اینها و مرا نابود کن شرم دارم به کسی بگویم که مسیحی هستم.
انجمن رهپویان هدایت: یکی از زوایای پنهان فعالیت نظامی مسیونرهای آمریکایی در ایران به دوره جنگ اول بین الملل باز می‌گردد. در این زمان کشیش "ویلیام امبروز شت" از یک مبلغ مذهبی پروتستان به قنسول آمریکا در ارومیه تبدیل شد. ویی بلافاصله آوارگان رهیده از نسل‌کشی ترکان عثمانی و جیلوها را به ارومیه آورده و آنها را مسلح کرد.
اقدام او چندی بعد زمینه‌ساز کشتار فجیعی در ارومیه شد که وی در آن نقش مستقیم داشته و فرماندهی نظامی جیلوها را بر عهده داشت. چنان که با حمایت ودستور او تنها در یک روز هزاران نفر کشته شدند و به مال و جان مسلمین تعرض صورت گرفت.
وی در ژانویه 1918 با اختصاص بودجه چشمگیری که در آمریکا به نام کمک به ایتام و مستمندان مسیحی ایران گردآوری شده بود به امور نظامی، نقش مهمی در سازماندهی قوای مسیحی ایفا کرد، معاون او "دکتر هری پاکارد" نیز ریاست نیروی انتظامی آسوری ها را در شهر بر عهده داشت.
تصویری از مستر شت
"مستر شت" در اولین گام با ترفندی که بکار بست، چهار برج را از قوای قزاق و تفنگچیان دولتی به سبب مشرف بودن به کنسولگری ایالات متحده آمریکا تخلیه و آن را تحویل قوای نظامی جیلوها کرد.
وی اوج شقاوتش را با امضای فرمان قتل عام بیش از ده هزار تن از مسلمانان اورمیه تنها در مدت 12 ساعت از روز سه شنبه 28 اسفند سال 1296 شمسی نشان داد.
این در حالی است که وی به انتخاب هیئت حاکمه شهر به عنوان یک عنصر مذهبی و بی‌طرف قرار بود جلوی این کشتار را بگیرد، امری که خود او آن را به راه رفتن بر روی یک تکه یخ نازک توصیف کرده بود. وی حتی یکی از قضات دادگاهی بود که جیلوها در آن رای به قصاص مردم ارومیه در عوض کشته شدن "مارشیمون" یکی از رهبران میانه‌رو کلیسای شرق، دادند.
مستر شت در کنار اسماعیل آقا سمیتقو
بر اساس این رای به مدت 12 ساعت جان و مال و ناموس مردم شهر در دست آنها بود و می‌توانستند هر آنچه می‌خواستند آزادانه انجام دهند. "مستر شت" آنگونه که خود برای همسرش نوشته در عوض مخالفت با چنین رایی سکوت اختیار کرده و با آنها همراهی کرد.
"میرزا مخفی افشار" از شاعران اورمی که فتنه‌انگیزی‌های "مستر شت" آمریکایی را به چشم خود دیده بود جدا از یادداشت‌های تاریخی در قالب کتاب "رنج افشار" این حوادث تلخ و جنایت مستر شت را به نظم کشیده است:
کافر فتنه جوی دکتر شید ــ که زشیطان فزون به حیله و کید
توپها را از روس جمله خرید ــ کرد بنیاد فتنه را تشدید
جمع نمود بیحساب تفنگ ــ با هزاران هزار جعبه فشنگ
جیلوها غرق در سلاح شدند ــ هر یکی گرگ شیر خوار شدند
از این زمان به بعد در چشم مردم ارومیه، دیگر او آن رئیس امور خیریه نبود که تا چندی پیش می‌گفت "خدا محبت است" بلکه اکنون به یکی از عاملین و عناصر کشتار مردم بی‌گناه اعم از مسیحیان بومی و مسلمانان تبدیل شده بود. در این کشتار حتی محله‌های کلیمیان نیز در امان نماند و به آنها نیز تعرض شد.
تصویری نایاب از مستر شت پس از قتل عام مردم ارومیه
نکته اینجاست که مسیحیان بومی شهر که می‌دیدند هموطنانشان توسط همکیشان کشته می‌شوند، کوشیدند جلوی این قتل عام را بگیرند اما نه آنها و نه حتی روحانیون مسیحی نتوانستند کاری از پیش ببرند.
از جمله آنها کشیش میانسالی بود به نام "خلیفه سونطاق" که عده زیادی از مسلمانان را در خانه و کلیسای خود پناه داده بود.
این موضوع آنقدر برای وی گران تمام شد که شب هنگام در حالی که با سر و پای برهنه در کوچه ها می‌دوید فریاد می‌زد: "ای عیسی مسیح اگر در آسمان خدایی نظر به شهر ارومیه کن و ببین این جانوران که خود را به تو بسته و از تعالیم تو هیچ نمی‌دانند چطور آبروی تو را می‌برند خدایا بلایی نازل نما و اینها و مرا نابود کن. شرم دارم به کسی بگویم که مسیحی هستم."
گفتنی است اگر چه منابع در خصوص نقش "ویلیام شت" در کشتار ارومیه سکوت می‌کنند اما بررسی اسناد به جای مانده نشان می‌دهد وی با تحریکات مداوم و تقویت مالی مسیحیان ارومیه اندیشه ایجاد اختلاف با مسلمانان که سالیان دراز با آنها درر صلح و صفا زندگی می‌کردند را در سر آنها انداخت. تا به این شیوه نه تنها از مسلمین بلکه از همکیشان کاتولیک و ارتدکس خود نیز انتقام بگیرد.
جهت مشاهده مستند خاطرات خانه متروک از لینک زیر استفاده نمایید:
مشاهده ویدئوهای بیشتر در کانال رهپویان هدایت:
