آنکس که با سیره امام حسن علیه السلام آشناست دنبال شبه معنویت ها نخواهد رفت

رهپویان هدایت: تمدن غربی چالش ها و خلاء های فراوانی دارد که هر کدام از آنان می تواند نشان دهنده عدم ارزشمندی و وجاهت تمدن غربی شود. اما بنظر می رسد که مهمترین خلاء در غرب در عرصه اخلاق، علم، تقوا و معنویت و ویژگی بارز انسانی باشد. غرب در همه زمینه ها دنبال الگو سازی برای بشریت است. برای کودک به نوعی طرح ریزی می کند و برای نوجوان به شکلی، زن را به شیوه ای اسیر مدل ها و الگوهای خود می کند و مرد را با ترفندی دیگر. اما آن چیزی که غرب نتوانسته است با انواع ابزار مختلف محیا و به دیگر کشورها صادر کند نشان و نمونه ای از یک انسان کامل است. این مهمترین و اساسی ترین چالش غرب و نقطه ضعف غرب است.

 

 

اما آیا آنان از الگو سازی برای انسان در این زمینه دست کشیده اند؟ یقینا جواب منفی است. غرب نتوانسته است انسان معنوی و عارف کامل معرفی کند و برای بشر در این زمینه حرفی داشته باشد اما در صدد تغییر معنویت و عرفان برآمده تا بدین شکل الگوهای پر نقص و پر ایراد خود را برای مخاطبان جهانی انسانی هایی مورد توجه و قابل اتکا جا بزند!

لذا غرب وحشی و جدا شده از معنویت و اخلاق در این ده های اخیر – اگر دقیق تر بنگریم و پی ریزی طرح را دنبال کنیم باید گفت در صده های اخیر-  به صورت پر تیراز در حال معنویت سازی و الگو سازی از انسان هایی است که برخی از آنان ظاهرا در جنبه هایی به اندک موفقیت های دنیایی رسیده اند!

اما درست در نقطه مقابل ایران اسلامی و مسلمانان – بخصوص شیعیان- کامل ترین و بالاترین شخصیت های علمی، اخلاقی و معنوی را در آموزه های خود دارد که غرب حتی تصور چنین صفات عرفانی و معنوی را هم در یک انسان نمی تواند داشته باشد.

امام حسن مجتبی علیه السلام از آن چهر هایی است که سنت و سلوک معنوی و عبادی حضرت در کنار سلوک و سیره اجتماعی ایشان می تواند بهترین سرمشق و الگو برای انسان قرار بگیرد. انسانی که با منش و روش کریمانه و مومنانه حضرت امام حسن علیه السلام آشنا باشد قطع به یقین در دام نو عرفان ها با شعارهای فریبنده نخواهد افتاد.

اگر مدلی که مدعیان امروزی آن را با ابزار زیبا ارئه می دهند و به دروغ از حس نوع دوستی، شکرگزار بودن در مقابل نعمت ها، عشق و... سخن می گویند را با شیوه صادقانه امام مجتبی علیه السلام مقایسه کنیم در می یابیم که چگونه گوهر گرانبهایی به نام امام در جامعه مغفول مانده است.

 

ناگفته نماند که این مدعیان درغین و افرادی که در پی گسترش معنویت های بدلی هستند از این مسائل که برای آنان لقلقه زبانی است فقط سخن گفته اند و خود حتی عامل به همان گفته ها نیستند.

درست در نقطه مقابل، معنویت اصیل و عرفان ناب در سیره امام حسن علیه السلام در بالاترین مراتب است و خود اولین رعایت کننده و مقید به توصیه و دستورات الهی.

یکی از عناصر اساسی در سنت سلوکی امام بخشش و کرم است که متاسفانه مدعیان دروغین عرفان کاذب نیز آن را بهانه ای برای جذب مخاطب کرده اند. حضرت در کرم و بخشش بی‌نظیر بود، لذا آن حضرت به کریم اهل بیت معروف است. مواسات مؤمنانه که این روزها ملت بزرگ ما در ارتباط با خواهران و برادرانی انجام می‌دهند که بر اثر شیوع ویروس منحوس کرونا دچار مشکل اقتصادی شده‌اند، در راستای سلوک و شیوه امام حسن مجتبی علیه السلام جای میگیرد.

نمونه‌های نقل شده از سیره عملی آن حضرت نشان دهنده این واقعیت است که کرم در وجود این امام معصوم جلوه‌گر است. در سخاوت و حلم و بردباری هیچکس به پای ایشان نمی‌رسید. امام حسن مجتبی علیه السلام در عبادت، زهد، تقوا و فضلیت نیز در اوج بود که این فرصت مقال به بررسی تمام ابعاد وجودی حضرت نخواهد رسید.

 وقتی که ایشان می‌خواست عازم سفر حج شود و از مدینه به مکه برود و این مسافت طولانی و دشوار را با وسایل آن روزگار طی کند، با آنکه مرکب در اختیار حضرت بود، اما برای قرب بیشتر به خدا و برای آنکه نشان دهند عاشق واقعی کیست پیاده به راه می‌افتاد و با پای پیاده و برهنه این مسیر را طی می‌کرد.

امام دو بار امکانات و اثاثه زندگی خود را برای رضای خدا به دو قسمت مساوی تقسیم کرد. نیمی را به فقرا داد و نیمی را برای خود گذاشت. در روایتی هم آمده است که سه بار تمام دارایی خودش را به دو قسمت مساوی تقسیم کرد و نیمی را در راه خدا داد و نیمی را برای خود نگه داشت. حتی اگر دو جفت کفش داشت، یک جفت برای خود نگه داشت و جفت دیگر را در راه خدا به نیازمندان داد.

در روایات آمده است که مردی از حضرت چیزی خواست و اعلام نیاز کرد، آن حضرت ۵۰ هزار درهم و ۵۰۰ دینار به او بخشید و به او فرمود کسی را برای حمل این بار بیاور. وقتی هم که کسی را آورد تا درهم و دینارها را که حجم زیادی هم داشته است ببرد، حضرت برای اینکه از این پول به عنوان کرایه نپردازد، عبای خود را که قیمتی هم بود به عنوان کرایه داد و گفت این هم اجرت باربر.

فرد عربی برای درخواست کمک به حضور امام حسن مجتبی (ع) آمد، حضرت فرمود هر چه در منزل هست و به هر میزان که امکانات مادی اجازه می‌دهد به او کمک کنید. ۲۰ هزار درهم در منزل بود همه را به آن عرب داد. آن فرد عرب گفت مولای من اجازه ندادید که حاجتم را بگویم و با اشاره من خودتان این همه لطف کردید!

این چند نمونه فقط بخشی از رفتار اخلاقی و معنوی حضرت آن هم در یک بعد اجتماعی بود. آیا واقعا جفا نیست که ایران اسلامی برترین شخصیت های اخلاقی، علمی، عرفانی و... را داشته باشد آنگاه در این کشور هر روز ده ها فرد پر اشتباه و پر خطا، افرادی که حتی در ظاهر هم هیچ قد و بندی ندارند الگو ی جامعه ما شوند و از معنویت و اخلاق بگویند!؟