معرفی کتاب/ مدخلی بر تبارشناسی کتاب مقدس
به گزارش انجمن رهپویان هدایت، دغدغه فکری و سابقه استاد دانشگاه علامه طباطبائی در موضوع بنیادهای دینی-اسطورهای فرهنگ و تمدن غرب، او را بر آن داشت تا به نگارش کتابی در خصوص تبارشناسی کلامی-اعتقادی کتاب مقدس مبادرت کند.
حسین کلباسی اشتری با سمت مدیر گروه غربشناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حاصل پژوهش بیش از چهار سال و نیم خود در خصوص کتاب مقدس را در قالب کتاب "مدخلی بر تبارشناسی کتاب مقدس" انتشار داده است.
یکی از اهداف تألیف این کتاب، معرفی مبادی فرهنگ و تمدن غرب و مظاهر فکری و اجتماعی آن بوده است که در محتوای کتاب میتوان بخشی از این مبانی را بهخوبی مشاهده کرد.
انگیزه اصلی نگارنده یافتن ریشههای دینی تمدن امروز و بهطور خاص هویت غربی و انسان مدرن است تا احتمالاً ساحتهای نظر و عمل انسان معاصر در پرتو این "تبارشناسی دینی" بهتر و عمیقتر تحلیل و تبیین شود.
دو محور اصلی پژوهش حسین کلباسی اشتری را میتوان در "بررسی چگونگی نفوذ و تأثیر فرهنگ و سنت یونانی و یونانیمآبی در جریان شکلگیری عهد عتیق و تأثیر عناصر و آموزههای عهد عتیق در جریان شکلگیری عهد جدید" سراغ گرفت.
در تحلیل و تبیین محورهای پیشگفته، تلاش شده که از متن کتاب مقدس بهره گرفته شود و بهعبارتی اساس کار بر نوعی "متن محوری" قرار گیرد؛ اما بنا به ضرورت و به حکم استناد و اشتهاد از برخی منابع و مراجع معتبر در ارتباط با کتاب مقدس نیز بهره گرفته شده است.
مؤلف در کتاب حاضر در نظر دارد با رویکردی توصیفی - انتقادی ردِّ پای سنن و فرهنگهای غیردینی و غیرتوحیدی بهویژه فرهنگهای یونانی و یونانیمآبی را در تکوین مجموعه کتاب مقدس جستجو کرده و در این راه تا حد امکان به برخی از نصوص کتاب مذکور استشهاد شود.
پیشگفتار، یادداشت مؤلف، دیباچه، تکوین بنی اسرائیل، یهودیت و کتاب مقدس، مسیحیت و کتاب مقدس و موعودگرایی و مفهوم نجات در کتاب مقدس عناوین کتاب "مدخلی بر تبارشناسی کتاب مقدس" را تشکیل میدهند.
در بخش اول موضوعاتی مانند: عهد، معانی و انحاءآن، عهد در ادیان ابراهیمی، میثاق الهی در عهد عتیق، عهد الهی و ظهور شریعت، عبرانیان و بنیاسرائیل و تاریخچه بنیاسرائیل به چشم میخورند.
بخش دوم کتاب مشتمل برعناوین "عهد عتیق: منابع و اجزاء، تلمود، کابالیسم یهودی، عهد عتیق و معتقدات دینی و یهودیت و فرقهها" بوده و"عهد جدید: منابع و اجزاء، عیسی در عهد جدید، مبادی الوهیت عیسی، پولس و کلیسا و مسیحیت رسمی" موضوعات بخش سوم را تشکیل میدهند.
درباره نسب حضرت مسیح(ع) در کتاب مدخلی بر تبارشناسی کتاب مقدس چنین آمده: "گزارش عهد جدید در مورد نسب عیسی(ع) با مشکلات و ناسازگاریهای متعددی همراه است و در این گزارش به تبعیت از فضای منجیگرایانه بنیاسرائیل در زمان حیات عیسی(ع)، تلاش شده که وی را همان موعود قوم یهود و از سلاله داود نبی(ع) و درنتیجه از سبط یهودا معرفی کند، بدان نحو که در ابتدای انجیل متّی، عیسی مسیح با دوازده واسطه با داوود نبی متصل میشود؛ ولی چنانکه میدانیم حضرت مریم(س) با چند واسطه به حضرت هارون(ع) متصل شده و در نتیجه از سبط لاوی بهشمار میرود."
بخش پایانی شامل "موعود بنیاسرائیل، مسیحا در عهدین، اسطوره اورشلیم و صهیون، آرمان بازگشت و تصرف سرزمینها، رستاخیز و حیات پس از مرگ" است.
گفتنی است، کتابهای اباابان، قوم من، تاریخ بنیاسرائیل، آپوکریفای عهد عتیق، بنیادگرایی صهیونیستی یهود، خداشناسی از ابراهیم تاکنون و فلسفه در مسیحیت باستان از جمله منابع مورد استفاده برای تدوین این کتاب هستند.