صد شکر که فطر آمد…
به گزارش انجمن رهپویان هدایت، بعد از گذشت یکماه تسلیم و عبودیت بندگان در برابر خدای قادر، عید فطر نزدیک میشود. پایان ماه مبارک رمضان و قرین شدن آن با "رهایی از آتش دوزخ" و عیدی که به "فطر" موسوم شده، حاوی اسرار شگفتآور عرفانی است که کشف آن، حتما مستلزم گذران مراحلی از شناخت خود، جهان و خدا است.
مولای متقیان امام علی(ع) که خود شهید ماه مبارک رمضان است، در این خصوص میفرمایند: " ألا و إنَّ هذا الیَومَ یَومٌ جَعَلَهُ اللّه ُ لَکُم عِیدا و جَعَلَکُم لَهُ أهلاً، فَاذکُرُوا اللّه َ یَذکُرکُم وَ ادْعُوهُ یَستَجِب لَکُم؛ امروز روزى است که خداوند آن را براى شما عید قرار داد و شما را نیز شایسته آن ساخت؛ پس به یاد خدا باشید تا او نیز به یاد شما باشد و او را بخوانید تا خواستههایتان را اجابت کند."
در عید فطر آلودگیهای انسان پاک شده و به موفقیت اطاعت محض از خدا نائل میشود. امام هادی(ع) آن را یکی از اعیاد چهارگانه شیعیان نام میبرند: "إنَّمَا الأعیادُ أربَعَةٌ لِلشّیعَةِ: الفِطرُ و الأضحى و الغَدیرُ و الجُمُعَةُ؛ شیعیان فقط چهار عید دارند: فطر، قربان، غدیر و جمعه."
عید فطر پایان خودسازی و کسب معرفت نیست؛ بلکه تولد جدید انسان و شروع زندگی بریده از گناه و شهوات است. این عید به خوبی دروازه ورود به شهر خوبیها و نیکیها بوده و چه زیباست که از آن به عنوان"بازگشت به فطرت خداجوی انسان" قلمداد شود.
تجمع انسانهای مومن در اجتماع برگزاری نماز عید سعید فطر، تجلی وحدت و گردهمایی کمنظیر بندگان خدا بهشمار میآید. همان کسانی که درماه رمضان از رحمت و مغفرت الهی بهرهمند شده و اینک وارد فصل جدیدی از زندگی خود شدهاند.
امام رضا(علیهالسلام) میفرمایند:"إنَّما جُعِلَ یَومُ الفِطرِ العِیدَ لِیَکونَ لِلمُسلِمینَ مُجتَمَعا یَجتَمِعُونَ فیهِ و یَبرُزونَ لِلّهِ فَیُمَجِّدُونَهُ عَلى ما مَنَّ عَلَیهِم؛ روز فطر از اینرو عید قرار داده شد تا روز گردهمایى مسلمانان باشد، و در این روز گرد هم آیند و براى خدا به صحرا (فضایى باز) درآیند و خداوند را بر منّتى که بر آنها نهاده است ستایش و به بزرگى یاد کنند."
اما نباید از خاطر برد که هر روزی که انسان مرتکب گناه نشود، آن روز عید بوده و چه نیکوست در آن ماهی که تمامی حرکات و اعمال روزهدار عبادت محسوب میشود، انسان به قلمرو تمرد از دستورات الهی وارد نشده و عبادات این ماه مورد قبول درگاه احدیت قرار بگیرد.
از اینرو امیرالمومنین امام علی(ع) فرمودهاند:"إنَّما هُوَ عِیدٌ لِمَن قَبِلَ اللّه ُصِیامَهُ و شَکَرَ قِیامَهُ؛ امروز تنها عید کسى است که خداوند روزهاش را پذیرفته و شبزندهدارىاش را سپاس گزارده است."
ماه مبارک رمضان و عید فطر از نگاه شاعران بلندآوازه ایرانی نیز دور نمانده و آنها پنجرهای عرفانی و ادبی به روی آنها گشودهاند.
شاعر شیرینسخن فارسی حافظ شیرازی درباره ارزش شب قدر چنین سروده است:"شب قدر است و طی شدنامه هجر/ سلام فیه حتی مطلع الفجر"
این شاعر سده هشتم هجری قمری، آمدن عید فطر را اینگونه به خلعت شعر آراسته:"عید است و آخر گل و یاران در انتظار/ساقی به روی یار ببین ماه و می بیار"
"مولانا" دیگر شاعر پرآوازه- که او را پدر "رمضانستایی" شعر فارسی نام نهادهاند- نیز اشعار نغز قابل توجهی در این خصوص دارد. او آمدن عید فطر را نه بهخاطر پایان ماه مبارک رمضان بلکه بهدلیل شروع حیاتی جدید، به شادی برگزار میکند:"بگذشت مه روزه، عید آمد و عید آمد/ بگذشت شب هجران معشوق پدید آمد/ آن صبح چو صادق شد عذرای تو وامق شد/ معشوق توعاشق شد شیخ تو مرید آمد/ شد جنگ و نظر آمد شد زهر و شکر آمد/ شد سنگ و گهر آمد شد قفل و کلید آمد"
در غزل دیگری، "مولوی" ماه مبارک رمضان را به "مریم" و عید فطر را به "عیسی" تشبیه میکند:"نومید مشو جانا کاومید پدید آمد/ امید همه جان ما ازغیب رسید آمد/ نومید مشو گرچه مریم بشد از دستت/ کان نور که عیسی را بر چرخ کشید آمد"
نگاه "مولانا" به ماه رمضان، نگاهی بلند بوده و اوج عرفان را میرساند؛ چرا که عید او با آمدن رمضان شروع میشود نه با پایان آن:"آمد رمضان و عید با ماست/ قفل آمد و آن کلید با ماست/ بر بست دهان و دیده بگشاد/ و آن نور که دید با ماست/ آمد رمضان به خدمت دل/ و آنکس که دل آفرید با ماست/ در روزه اگر پدید شد رنج/ گنج دل ناپدید با ماست/ کردیم ز روزه جان و دل پاک/ هرچند تن پلید با ماست/ روزه به زبان حال گوید/ گم شو که همه مزید با ماست"
و پر واضح است که کسی که با آمدن ماه مبارک رمضان، اینچنین غرق در طرب و سرور میشود، با عید چه اوضاعی پیدا خواهد کرد؟ "عید آمد و عید آمد و آن بخت سعید آمد/ برگیر و دهل میزن، کان ماه پدید آمد"