ای حرمت ملجأ درماندگان...

روز آخر ماه صفر مصادف با شهادت امام هشتم مسلمانان حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) توسط مأمون عباسی است.

به گزارش انجمن رهپویان هدایت، امام رضا(ع) هشتمین سپهر تابناک آسمان امامت و ولایت بوده که در سن سی و پنج سالگی عهده‌دار رهبری مسلمانان شدند.

امام جواد(ع) درباره علت نام‌گذاری امام هشتم به رضا می‌فرمایند: "خداوند او را رضا لقب نهاد زیرا خداوند در آسمان و رسول خدا و ائمه اطهار در زمین از او خشنود بوده‌اند و ایشان را برای امامت پسندیده‌اند و همین‌طور [به خاطر خلق و خوی نیکوی امام] هم دوستان و نزدیکان و هم دشمنان از ایشان راضی و خشنود بود‌ند."

حیات ایشان مقارن با خلافت بنی‌عباس بود که سختی‌ها و رنج‌های بسیاری را بر آن حضرت تحمیل کردند. با وجود این امام رضا(ع) در تمامی مناظراتی که با دانشمندان بزرگ زمان خویش به‌ویژه علمای ادیان مختلف انجام ‌دادند، با سربلندی تمام بیرون می‌آمدند و از این رو به ایشان عالم آل محمد نیز گفته می‌شود.

خصوصیات اخلاقی و زهد و تقوای آن حضرت به گونه‌ای بود که حتی دشمنان خویش را نیز شیفته و مجذوب خود کرده بود. با مردم در نهایت ادب، تواضع و مهربانی رفتار می‌کرد و هیچ گاه خود را از مردم جدا نمی‌نمود.

مدت امامت امام رضا(ع) در حدود بیست سال بود که ده سال ابتدایی آن هم‌زمان با خلافت هارون، پنج سال مقارن با زمامداری امین و پنج سال انتهایی عمر شریف امام(ع) نیز مصادف با خلافت مأمون عباسی بود.

امام رضا(ع) که بنا به مصلحت اسلام از مرو به خراسان آمدند، در گفت‌وگویی که با مأمون درباره ولایت‌عهدی داشتند، در این باره می‌فرمایند: "همانا ولایت‌عهدی هیچ امتیازی را بر من نیفزود. هنگامی که من در مدینه بودم فرمان من در شرق و غرب نافذ بود و اگر از کوچه‌های شهر مدینه عبور می‌کردم، عزیرتر از من کسی نبود. مردم پیوسته حاجاتشان را نزد من می‌آوردند و کسی نبود که بتوانم نیاز او را برآورده سازم مگر اینکه این کار را انجام می‌دادم و مردم به چشم عزیز و بزرگ خویش، به من مى‌نگریستند."

مأمون که پیوسته شور و اشتیاق مردم نسبت به امام(ع) و اعتبار بی‌همتای ایشان را در میان مردم می‌دید، می‌خواست تا این قداست و اعتبار را خدشه‌دار کند و از جمله کارهایی که برای رسیدن به این هدف انجام داد، تشکیل جلسات مناظره‌ای بین امام و دانشمندان علوم مختلف از سراسر دنیا بود.

هدف خلیفه عباسی از ترتیب دادن این جلسات آن بود، تا آن‌ها با امام(ع) به بحث بپردازند، شاید بتوانند ایشان را از نظر علمی شکست داده و وجهه علمی امام(ع) را زیر سؤال ببرند که به هیچ یک از اهداف پلید خود نیز دست نیافت.

در نحوه به شهادت رسیدن امام رضا(ع) نقل شده است که مأمون به یکی از خدمتکاران خویش دستور داده بود تا ناخن‌های دستش را بلند نگه دارد و بعد به او دستور داد تا دست خود را به زهر مخصوصی آلوده کند و در بین ناخن‌هایش زهر قرار دهد و اناری را با دستان زهر‌آلودش دانه کند و او دستور مأمون را اجابت کرد.

مأمون نیز انار زهرآلوده را خدمت حضرت گذاشت و اصرار کرد که امام(ع) از آن انار تناول کنند. اما حضرت از خوردن امتناع فرمودند و مأمون اصرار کرد تا جایی که حضرت را تهدید به مرگ نمود و حضرت به جبر، قدری از آن انار مسموم خوردند.

پس از گذشت چند ساعت، زهر اثر کرد و حال حضرت دگرگون گردید و صبح روز بعد در سحرگاه روز بیست و نه صفر سال 203 هجری قمری امام رضا (ع) به شهادت رسیدند  و در مشهد مقدّس به خاک سپرده شدند.

چند حدیث از عالم آل رسول

*دوست هر کس عقل اوست و دشمن هر کس جهل و نادانی و حماقت است.

*علم و دانش همانند گنجی می‌ماند که کلید آن سؤال است، پس بپرسید. خداوند شما را رحمت کند زیرا در این امر چهار طایفه دارای اجر می‌باشند: 1- سؤال‌کننده 2- آموزنده 3- شنونده 4- پاسخ‌دهنده.

*مهرورزی و دوستی با مردم نصف عقل است.

*چیزی نیست که چشمانت آنرا بنگرد مگر آنکه در آن پند و اندرزی است.

*نظافت و پاکیزگی از اخلاق پیامبران است.