چنانچه پیش از این اشاره شد پس از سال 1306 علمای مشهد به تدریج شیوه مبارزه خود با مسیونرهای آمریکایی را تغییر دادند و به سمت مناظره قدم برداشتند. نمونه کامل آنها آیت الله نوغانی بود که مناظرات مفصلی با پرسبیترین‌ها داشت.
در قسمت سوم مقاله واکنش علمای مشهد به فعالیت های تبشیری بیشتر روابط بین علما و چگونگی مخالفت‌های آنها با اقدامات این مسیونرها در خراسان و به ویژه مشهد مورد بررسی قرار خواهد گرفت
در جنگ دوم بین الملل پروتستانیزم در خدمت فاشیسم و نازیسم هیتلری قرار گرفت و کشیشان پروتستاتیزم ادعاهای استعماری آلمان را به بهانه لزوم اشاعه انجیل توجیه می‌کردند.
در قسمت اول این مقاله به حضور هیئت‌های تبشیری‌ها در شهر مشهد پرداخته شد. ادامه مطلب به واکنش علمای شهر مشهد در خصوص اقدامات هیات‌های تبشیری در این شهر اختصاص دارد.
پس از ورود به ارومیه و در ایام توقف دو روزه‌ی نماینده‌ی پاپ در عمارت میسیون لازاریست، عموم مسیحیان کـاتولیک مذهب و چند نفر از ارامنه و تعدادی از مسلمانان،با وی ملاقات کردند. نماینده‌ی پاپ،در باب تهیه‌ی وسایل معیشت کاتولیکها، وعده و وعید فراوان داد.
نخستین حضور آمریکاییهـا در ایـران در قالـب مـیسـیونرهای مــذهبی اســت . مبلغـان آمریکـایی از سـال ۱۸۳۲م /۱۲۱۱ش خیلی جـلوتر از فـعالیت نـمایندگان سیاسی در ایران شروع به فعالیت کردند. آنها با ساخت کلیسا، مدرسه و چاپخانه در تهران، تبریز، مشهد و رشت به تدریج به ترویج آراء و عقاید خــود پرداخـتنـد.
کلیسایی که امروز در خیابان 30 تیر با نام "کلیسای پطرس" شناخته می‌شود محل لژ فراماسونری روشنایی بود.
نماینده پاپ ده هزار تومان به رئیس لازاریست های ارومیه پرداخت کرد تا بخشی از آن را میان آشوریان تقسیم نماید و آنها را به طرف کاتولیک ها بکشاند.
