فعالیت‌های پزشکی میسیونرهای آمریکایی در ایران/تهران

تأسیس بیمارستان توسط میسیون آمریکایی در تهران با انگیزه تبلیغ مسیحیت تبشیری آن‌چنان واضح بود که میسیونرها شرط ناصرالدین شاه قاجار مبنی بر پخش اذان در بیمارستان را نپذیرفتند و دکتر تورنس استعفا داد.

به گزارش انجمن رهپویان هدایت، نیاز مردم به پزشک، بیمارستان، دارو و درمان فرصت مناسبی را در اختیار میسیونرهای آمریکایی گذاشت تا از این احتیاج‌ها به‌عنوان اهرم فشار برای جذب آن‌ها به مسیحیت تبشیری استفاده کنند.

در این راستا نخستین پزشک میسیونری که از آمریکا به ایران آمد، دکتر "و.و.تورنس" بود که به همراه باست به کشور سفر کرد و توانست با مسئولان بلندپایه کشور نیز روابطی برقرار کند.

ارتباط دو سویه این پزشک آمریکایی و شاه قاجار باعث شد تا او از طرف ناصرالدین شاه به همراه وزیر مختار ایران در سال 1888 راهی آمریکا شود.

بی‌مناسبت نیست به نقش میسیونرهای مسیحی در برقراری رابطه بین ایران و آمریکا نیز پرداخته شود؛ چرا که نزدیک به پنجاه سال پس از ورود میسیونرها به ایران، نخستین وزیر مختار آمریکا به‌نام "بنجامین" در سال 1883 میلادی به ایران آمد و سفارت کشورش را در ایران تأسیس کرد.

گفتنی است در این دوره دولت آمریکا روابط و مناسبات بسیار گرم با ایران نداشته، بلکه عمده‌ترین وظیفه نماینده سیاسی کشورش در ایران، "حمایت از میسیونرها و مبلغان مذهبی آمریکایی" بوده است.

یک سال پس از سفر "تورنس" به آمریکا، پزشک زن آمریکایی به نام "ماری اسمیت" به تهران فرستاده شد تا کار جذب زنان مسلمان به مسیحیت تبشیری سرعت بیش‌تری به خود بگیرد.

بدیهی‌ترین دلیلی که در اثبات عملکرد منافقانه پزشکان آمریکایی در ایران می‌توان بر شمرد، نحوه مواجهه میسیون آمریکایی با شرایط شاه قاجار برای تأسیس بیمارستان دائم در تهران بود.

شرط ناصرالدین شاه قاجار این بود که مؤذنی از طرف بیمارستان استخدام شود که در ساعت‌های معین مردم را به نماز و عیادت بیماران دعوت کند که نپذیرفتن این شرط از جانب میسیونرهای آمریکایی و استعفای "تورنس"، سبب شد، ایجاد این بیمارستان به تأخیر بیافتد.

پرواضح است اگر پشت پرده احداث بیمارستان، نکته خاصی نباشد، هیچ ضرورتی به مخالفت با شرط پخش اذان در بیمارستان نبود؛ مگر آنکه پخش صدای اذان با اهداف آن‌ها مباینت داشته باشد که اوضاع و احوال نشان می‌دهد، این چنین بوده است.

اما آمریکایی‌ها که کمر به نابودی عقاید، آداب و رسوم دینی مردم ایران بسته بودند، از پا ننشسته و پس از جلب موافقت امین‌الدوله قاجار با تأسیس بیمارستان مطابق شروط میسیون، "دکتر ویشارد" از غرب کشور به تهران انتقال داده شد.

بدین ترتیب بیمارستان آمریکایی تهران در پائیز سال 1893 میلادی توسط شخص پیش‌گفته گشایش یافت و در واقع پوششی برای فعالیت‌های تبلیغی میسیونرهای آمریکایی در تهران فراهم آمد.

باید افزود، علاوه بر باز گذاشتن دروازه‌های کشور برای ورود میسیونرهای مسیحی به ایران، بی‌کفایتی و اطلاع نداشتن از حقیقت اقدامات میسیون آمریکایی در ایران، نیز بر عمق فاجعه اضافه کرد؛ تا جایی که برخورد مأموران قاجار با سفیر آمریکا سبب شد ناصرالدین شاه برای به دست آوردن رضایت او، ماهانه مبلغ یک‌صد تومان به مدارس دخترانه آمریکایی در تهران کمک کند.

همان مدارسی که از طریق آن‌ها، مسلمانان را به فرقه مسیحیت تبشیری دعوت می‌کردند و از افراد به‌عنوان مبلغان مسیحی استفاده می‌شد و به‌صورت علنی و با نقابی زیبا، ایرانی‌ها را به تغییر دین ترغیب می‌کردند.

پی‌نوشت:

-ویشارد، جان، بیست سال در ایران، ترجمه علی پیرنیا، تهران، نوین، 1363

- همراز، ویدا، مبلغان مسیحی در ایران از صفویه تا انقلاب اسلامی، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1391

‌-الدر، جان، تاریخ میسیون آمریکایی در ایران، تهران، انتشارات نور جهان، 1333

-نظری، مرتضی، بررسی شیوه‌های تبلیغاتی مسیحیت علیه اسلام، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1371