کوئیلو و موهومی به نام افسانه شخصی

رهپویان هدایت: آنچه در نوشته های کوئیلو اصلا موشکافی نشده این است که با کدام منطق ادعا می کند آنچه برای ما نوشته شده، افسانه شخصی است؟ کدامین پشتوانه وی را بر اثبات غایت بودن افسانه شخصی مدد می رساند؟

مفهوم افسانه شخصی چنان نابسامان و مبهم در آثار کوئیلو رها شده است که گویاتر از واژه افسانه، کلمه در خور این مفهوم وجود ندارد. سوالات زیادی درباره این مفهوم وجود دارد که پرداختن به آنها بر ابهام افسانه شخصی خواهد افزود.

 کوئیلو این مفهوم را با بیان چند مصداق و داستان سرایی درباره مصداق ها عنوان کرده و با زیرکی از ارائه برهان، منطق و پشتوانه برای این مفهوم گریخته است. به تعداد خوانندگان آثار کوئیلو می توان تصورات و برداشت هایی از افسانه شخصی داشت.

 وی برای این مفهوم نه معیار و ملاکی عرضه کرده و نه تفسیری روشن و تبیینی همه فهم بر آن ارائه داده است؛ نتیجه اینکه تصویری واحد از این ایده مبهم شکل نمی گیرد و هرکس تصور می کند دیگران در مورد این مفهوم همچون او می اندیشند.

 

برای بررسی برخی از ابهامات متعدد مفهوم افسانه شخصی به چند سوال بسنده می کنیم:

افسانه شخصی از چه منبعی نشات می گیرد و چگونه خود را به ذهن و قلب انسان پیوند می دهد؟ کدامین کانون آن را به قلب انسان القا می کند؟ آیا اوضاع و اقتضائات کودکی، در نوع و شکل این افسانه تاثیری دارد؟ آیا والدین می توانند افسانه شخصی فرزندشان را تعیین کنند یا جهت دهند، یا اینکه خداوند پیش از تولد افسانه شخصی را به عنوان ماموریت فردی هرکسی در جان او می نگارد؟

اساسی ترین سوال که دروغ بودن و ابتذال شیوه شبه معنوی کوئیلو را نشان می دهد، این است که چگونه انسان با تجلی رویاهایش به خدا وصل می شود؟ به راستی چه دلیلی وجود دارد که با تحقق رویاهای کودکی، خداوند از انسان راضی شده و وصول به مرتبه شهود و اشراق حاصل می شود؟ چه اطمینانی وجود دارد که هدف هستی با تحقق رویاها به سرانجام رسیده و خداوند رضایتش را به تعقیب رویاها مشروط کرده است؟ آیا واقعا پرداختن به آرزوها و امیال، انسان را به سوی خدا سوق می دهد؟ 
 خبرنگار یکی از رروزنامه ها در مسافرت کوئیلو به ایران از وی می پرسد: مهمترین آرزوها معمولا در سه بخش است، ثروت، قدرت، شهرت. آیا رسیدن به اینها واقعا انسان را می تواند به خدا برساند؟ کوئیلو: من در این باره قضاوت نمی کنم!!